۴- از دست نهادن قدرت تشخیص

    بلخی جلوه ای از این درد هستی سوز را در زمینۀ به فراموشی سپرده شدن برادری و ریشۀ وحدانی نژادها و تبارها سراغ داده است و جلوه ای دیگر را در توسل جستن به خیالات پوچ ناسیونالیستی و…:
    مگر نه جمله ز یک نسل پاک بابائیم
تو را به محنت خود از چه شاد می نگرم

و یا:
میان ما و تو صد درد مشترک باقی ست
تو را به خود ز چه بی اعتماد می نگرم

    از همین رو، در اخیر مقال انسانهای متعهد و آنهائی را که مسئول امور جامعۀ انسانی می باشند، مورد خطاب قرار داده و هشدار می دهد:
مسئول، مشو غافل کامد خطر یغما
ناموس مروت را آیا نبود محرم؟